GPS op de fiets

GPS (Global Positioning System) kennen verschillende onder ons waarschijnlijk wel uit de toepassing zoals die in de auto wordt gebruikt. Gemakkelijk voor mensen die geografisch niet zo goed onderlegd zijn of als je beroepsmatig veel in de steden moet zijn. Je geeft op wat je eindbestemming is en GPS wijst je m.b.v. een beeldscherm, waar een kaart op te zien is de weg. Er bestaan ook simpelere uitvoeringen die veel gebruikt worden door wandelaars. Deze GPS ontvanger is niet veel groter dan een GSM toestel (figuur 1) heeft wel wat minder mogelijkheden maar voldoende voor op de fiets.       

                                                          figuur 1

Werking

De GPS satellieten zijn in zes verschillende banen gelanceerd op een hoogte van ongeveer 20.000 kilometer. Een satelliet 'ziet' en 'bereikt' vanaf deze hoogte continue zo'n 42 procent van de aardbol. De complete constellatie bestaat uit minimaal 24 satellieten. Het complete systeem wordt gefinancierd door het Amerikaanse Ministerie van Defensie. De ontvanger moet van minimaal 4 satellieten een signaal ontvangen om zijn positie d.m.v. kruisbepaling te kunnen bepalen. De nauwkeurigheid van de GPS ontvanger is afhankelijk van het aantal satellieten welke hij ontvangt en de afstand van deze onderling. Een nauwkeurigheid van 6 meter is haalbaar.

 

 

Als je de ontvanger aanzet gaat hij de satellietsignalen zoeken. Heeft hij deze gevonden dan geeft hij meteen aan op welke coördinaten je je op deze aardbol bevindt. Omdat er in het geheugen zeer veel coördinaten van (wereld)steden zijn opgeslagen kan hij meteen uitrekenen wat de afstand is. (figuur 2)

Je ziet op het display als voorbeeld Eindhoven met een afstand (hemelsbreed) van 31,7 Km en speed 0,0 Km/h (ligt op tafel). Loop je er mee weg dan geeft hij meteen de snelheid aan en de tijd en de afstand die je nog moet overbruggen om in Eindhoven te arriveren. De pijl geeft aan welke richting je moet lopen. Simpel he! 

                                                                       figuur 2 

                                                     

Zaagsel

Stel dat je de ontvanger monteert op je fiets en de pijl tracht te volgen om de kortste weg naar Eindhoven af te leggen. Je zou de nieuwe A50 op kunnen fietsen dan kom je aardig in de buurt van de afstand die de ontvanger bij vertrek aangeeft. Wil je echter niet verongelukken dan zul je op de fietspaden en binnenwegen moeten blijven. Daardoor zal de afstand hoger uitvallen. Ben je in Eindhoven aangekomen en wil je na de koffie exact dezelfde route naar huis fietsen dan gaat dit het eenvoudigst als je de ontvanger de gereden route hebt laten registreren. Je geeft aan dat je naar de start van de route wilt en de ontvanger geeft aan hoe je moet fietsen. Moet je afslaan dan gaat de pijl ongeveer 50 meter voor de afslag de richting aangeven. Ben je afgeslagen dan wijst de pijl weer naar voren. Mis je de afslag dan blijft de pijl naar de afslag wijzen.  

Met GPS hoef je geen zaagsel meer te strooien om de weg terug te vinden.  


Toepassingen

Zoals uit bovenstaand voorbeeld blijkt kun je een gereden route opslaan om deze naderhand weer te gebruiken. Meer voor de hand liggend is om m.b.v. een landkaart van tevoren een route uit te stippelen. Naast de coördinaten van de steden die al in de ontvanger staan kun je namelijk thuis zelf coördinaten invoeren die tezamen een route kunnen vormen. Er zijn speciale kaarten in de handel waarop je nauwkeurig coördinaten kunt bepalen. Op internet zijn al veel sites waar je gratis wandel-, fiets- en motorroutes kunt downloaden welke je dan in de ontvanger kunt opslaan. Je hoeft dan niet handmatig de coördinaten in te voeren. 


Fiets teller ijken.

In de ontvanger zit ook een tripcounter. (figuur 3) Niets anders dan een luxe fietsteller maar dan m.b.v. de satellieten en dus nauwkeurig. 

Op het moment dat je de ontvanger beweegt gaat de teller lopen en geeft hij de snelheid aan.

                                                                       figuur 3

Ik heb de proef op de som genomen en de ontvanger op mijn fiets gemonteerd om vervolgens een 'rondje Mill' te fietsen. Nu heb ik bewust voor dit rondje gekozen omdat daar weinig verkeerslichten in voorkomen. Want als je voor een stoplicht stilstaat en je beweegt je fiets dan registreert de ontvanger dit ook en gaat je gemiddelde naar beneden.

 

Bij vertrek de fietsteller op nul gezet en de tripcounter gestart. De resultaten van dit rondje volgens GPS zijn: gefietste tijd: 1h48 afstand: 55,8 Km gemiddelde 31,0 Km/h.

De fietsteller gaf een afstand van 57,0 Km en een gemiddelde van 31,7 Km/h. Er van uitgaande dat GPS de exacte waarde is geeft mijn teller dus 2,1 % teveel aan. Het is maar dat je het weet.


Vuelta

Tijdens de Tour de France, de Vuelta en andere wedstrijden wordt er ook gebruik gemaakt van GPS. Je ziet vaak onder in beeld het tijdverschil tussen de kopman(nen) en het peleton. Ik was er zelf niet bij maar ik ga er even van uit dat de cameramotoren die bij die renners in de buurt zijn voorzien zijn van een GPS ontvanger. De posities van de motoren wordt naar een computer gezonden die dan de exacte afstand tussen deze twee motoren kan berekenen. Omdat ook de snelheid van beide motoren doorgegeven wordt kun je dan uitrekenen wat het tijdverschil tussen de renners is. Iedereen die tijdens de natuurkunde les heeft opgelet kan dit volgen. 

 

Een mooi voorbeeld van dit was te zien in de laatste klimtijdrit van de Vuelta. Heras moest op 12 kilometer klimmen zijn achterstand van 1 min. 55 op Nozal wegwerken om de Vuelta nog te kunnen winnen. M.b.v. GPS was mooi te zien hoe Heras dit flikte. Hiermee zal het duidelijk zijn dat GPS zeer betrouwbaar is. 


Conclusie

Omdat ik de ontvanger maar kort ter beschikking had heb ik niet uitgebreid ervaring op kunnen doen met GPS. Maar het is duidelijk dat er voldoende toepassingen voor het fietsen zijn. Bijvoorbeeld de route van onze tweedaagse zou je met GPS kunnen vastleggen en dan iedere groep voorzien van een ontvanger waarin de route wordt gezet. Je hoeft dan alleen maar de pijl op het display te volgen. Toch gemakkelijker dan lezen. 

Of voor onze toerleiders die zouden dan thuis een route in de ontvanger kunnen voorbereiden zodat ze zondags niet hoeven te zoeken. Als je een (veld)toertocht van een andere vereniging fietst en je registreert deze tijdens het fietsen met de ontvanger dan kun je hem altijd nog een keer nafietsen. Mogelijkheden genoeg dus. Maar het is vooralsnog erg prijzig. De ontvanger die ik gehuurd had, de Garmin eTrex Venture kost hier ongeveer € 300,-. En dat was een redelijk eenvoudige. Op een Amerikaanse site www.rei.com was deze $ 159,- .

 

Oktober 2003,   Mari van Nistelrooij
 

Nog meer interessante links:                  

  

 veel routes:      www.gpstracks.nl

www.onroute.nl

GPS verhuur Nijmegen:      www.spacsport.nl

 
^ Top ^

Made in His  sinds 2001 ©   info@twcdevoorsprong.nl   Ontwerp: Ginderwijd.nl        sitemap