|
GPS (Global Positioning System) kennen verschillende onder
ons waarschijnlijk wel uit de toepassing zoals die in de
auto wordt gebruikt. Gemakkelijk voor mensen die geografisch
niet zo goed onderlegd zijn of als je beroepsmatig veel in
de steden moet zijn. Je geeft op wat je eindbestemming is en
GPS wijst je m.b.v. een beeldscherm, waar een kaart op te
zien is de weg. Er bestaan ook simpelere uitvoeringen die
veel gebruikt worden door wandelaars. Deze GPS ontvanger is
niet veel groter dan een GSM toestel (figuur 1) heeft wel
wat minder mogelijkheden maar voldoende voor op de fiets.
figuur 1
Werking
De GPS satellieten zijn in zes verschillende banen
gelanceerd op een hoogte van ongeveer 20.000 kilometer. Een
satelliet 'ziet' en 'bereikt' vanaf deze hoogte continue
zo'n 42 procent van de aardbol. De complete constellatie
bestaat uit minimaal 24 satellieten. Het complete systeem
wordt gefinancierd door het Amerikaanse Ministerie van
Defensie. De ontvanger moet van minimaal 4 satellieten een
signaal ontvangen om zijn positie d.m.v. kruisbepaling te
kunnen bepalen. De nauwkeurigheid van de GPS ontvanger is
afhankelijk van het aantal satellieten welke hij ontvangt en
de afstand van deze onderling. Een nauwkeurigheid van 6
meter is haalbaar.
Als je de ontvanger aanzet gaat hij de satellietsignalen
zoeken. Heeft hij deze gevonden dan geeft hij meteen aan op
welke coördinaten je je op deze aardbol bevindt. Omdat er in
het geheugen zeer veel coördinaten van (wereld)steden zijn
opgeslagen kan hij meteen uitrekenen wat de afstand is. (figuur
2)
Je ziet op het display als voorbeeld Eindhoven met een
afstand (hemelsbreed) van 31,7 Km en speed 0,0 Km/h (ligt op
tafel). Loop je er mee weg dan geeft hij meteen de snelheid
aan en de tijd en de afstand die je nog moet overbruggen om
in Eindhoven te arriveren. De pijl geeft aan welke richting
je moet lopen. Simpel he!
figuur 2
Zaagsel
Stel dat je de ontvanger monteert op je fiets en de pijl
tracht te volgen om de kortste weg naar Eindhoven af te
leggen. Je zou de nieuwe A50 op kunnen fietsen dan kom je
aardig in de buurt van de afstand die de ontvanger bij
vertrek aangeeft. Wil je echter niet verongelukken dan zul
je op de fietspaden en binnenwegen moeten blijven. Daardoor
zal de afstand hoger uitvallen. Ben je in Eindhoven
aangekomen en wil je na de koffie exact dezelfde route naar
huis fietsen dan gaat dit het eenvoudigst als je de
ontvanger de gereden route hebt laten registreren. Je geeft
aan dat je naar de start van de route wilt en de ontvanger
geeft aan hoe je moet fietsen. Moet je afslaan dan gaat de
pijl ongeveer 50 meter voor de afslag de richting aangeven.
Ben je afgeslagen dan wijst de pijl weer naar voren. Mis je
de afslag dan blijft de pijl naar de afslag wijzen.
Met GPS hoef je geen zaagsel meer te strooien om de weg
terug te vinden.
Toepassingen
Zoals uit bovenstaand voorbeeld blijkt kun je een gereden
route opslaan om deze naderhand weer te gebruiken. Meer voor
de hand liggend is om m.b.v. een landkaart van tevoren een
route uit te stippelen. Naast de coördinaten van de steden
die al in de ontvanger staan kun je namelijk thuis zelf
coördinaten invoeren die tezamen een route kunnen vormen. Er
zijn speciale kaarten in de handel waarop je nauwkeurig
coördinaten kunt bepalen. Op internet zijn al veel sites
waar je gratis wandel-, fiets- en motorroutes kunt
downloaden welke je dan in de ontvanger kunt opslaan. Je
hoeft dan niet handmatig de coördinaten in te voeren.
Fiets teller ijken.
In de ontvanger zit ook een tripcounter. (figuur 3) Niets
anders dan een luxe fietsteller maar dan m.b.v. de
satellieten en dus nauwkeurig.
Op het moment dat je de ontvanger beweegt gaat de teller
lopen en geeft hij de snelheid aan.
figuur 3
Ik heb de proef op de som genomen en de ontvanger op mijn
fiets gemonteerd om vervolgens een 'rondje Mill' te fietsen.
Nu heb ik bewust voor dit rondje gekozen omdat daar weinig
verkeerslichten in voorkomen. Want als je voor een stoplicht
stilstaat en je beweegt je fiets dan registreert de
ontvanger dit ook en gaat je gemiddelde naar beneden.
Bij vertrek de fietsteller op nul gezet en de tripcounter
gestart. De resultaten van dit rondje volgens GPS zijn:
gefietste tijd: 1h48 afstand: 55,8 Km
gemiddelde 31,0 Km/h.
De fietsteller gaf een afstand van 57,0 Km en een
gemiddelde van 31,7 Km/h. Er van uitgaande dat GPS de
exacte waarde is geeft mijn teller dus 2,1 % teveel
aan. Het is maar dat je het weet.
Vuelta
Tijdens de Tour de France, de Vuelta en andere wedstrijden
wordt er ook gebruik gemaakt van GPS. Je ziet vaak onder in
beeld het tijdverschil tussen de kopman(nen) en het peleton.
Ik was er zelf niet bij maar ik ga er even van uit dat de
cameramotoren die bij die renners in de buurt zijn voorzien
zijn van een GPS ontvanger. De posities van de motoren wordt
naar een computer gezonden die dan de exacte afstand tussen
deze twee motoren kan berekenen. Omdat ook de snelheid van
beide motoren doorgegeven wordt kun je dan uitrekenen wat
het tijdverschil tussen de renners is. Iedereen die tijdens
de natuurkunde les heeft opgelet kan dit volgen.
Een mooi voorbeeld van dit was te zien in de laatste
klimtijdrit van de Vuelta. Heras moest op 12 kilometer
klimmen zijn achterstand van 1 min. 55 op Nozal wegwerken om
de Vuelta nog te kunnen winnen. M.b.v. GPS was mooi te zien
hoe Heras dit flikte. Hiermee zal het duidelijk zijn dat GPS
zeer betrouwbaar is.
Conclusie
Omdat ik de ontvanger maar kort ter beschikking had heb ik
niet uitgebreid ervaring op kunnen doen met GPS. Maar het is
duidelijk dat er voldoende toepassingen voor het fietsen
zijn. Bijvoorbeeld de route van onze tweedaagse zou je met
GPS kunnen vastleggen en dan iedere groep voorzien van een
ontvanger waarin de route wordt gezet. Je hoeft dan alleen
maar de pijl op het display te volgen. Toch gemakkelijker
dan lezen.
Of voor onze toerleiders die zouden dan thuis een route in
de ontvanger kunnen voorbereiden zodat ze zondags niet
hoeven te zoeken. Als je een (veld)toertocht van een andere
vereniging fietst en je registreert deze tijdens het fietsen
met de ontvanger dan kun je hem altijd nog een keer
nafietsen. Mogelijkheden genoeg dus. Maar het is vooralsnog
erg prijzig. De ontvanger die ik gehuurd had, de Garmin
eTrex Venture kost hier ongeveer € 300,-. En dat was een
redelijk eenvoudige. Op een Amerikaanse site
www.rei.com
was deze $ 159,- .
Oktober 2003, Mari van Nistelrooij
|
